برای مشاهده سایر جلسات به انتهای صفحه مراجعه بفرمایید
خلاصه کارگاه هوش مصنوعی کاربردی
مدرس: محمدجواد ربیعی
کارگروه معلین راهنما (مدارس، صلحا، حلی ده، حلی پنج و فرهنگ)
جلسه اول
بخش اول: دستهبندی و انواع هوش مصنوعی
بر اساس تجربه و دستهبندی ارائه شده، مدلهای هوش مصنوعی به سه دسته کلی زیر تقسیم میشوند:
۱. هوش مصنوعیهای اصلی (Main AI)
- این دسته شامل معروفترین و بزرگترین مدلهای هوش مصنوعی هستند که عموم مردم به طور مستقیم از آنها استفاده میکنند.
- نمونهها: ChatGPT، Copilot، Gemini، grok.
۲. هوش مصنوعیهای واسطه (Intermediate AI)
- این مدلها در اصل یک پلتفرم یا سایت واسط هستند که کاربران را به هوش مصنوعیهای اصلی (مانند ChatGPT یا Gemini) متصل میکنند.
- ویژگیها: این هوش مصنوعیها مستقل نبوده و صرفاً ابزاری برای انتخاب و استفاده از مدلهای اصلی هستند. سایتهای ایرانی زیادی از این مدل برای اتصال کاربران به ChatGPT استفاده میکنند.
- نمونهها: مونیکا، سایدر، هوشران، موچت، هوشا، هوشیار ۲۴
۳. هوش مصنوعیهای موضوعی (Specific AI)
- اینها مدلهای هوش مصنوعی کوچکی هستند که برای کاربردهای خاص و محدود طراحی شدهاند.
- ویژگیها: "موضوعی" بودن اشاره به کاربرد تخصصی آنها دارد (مانند هوش مصنوعی برای تولید موسیقی یا افزایش کیفیت تصویر).
- نکته تخصصی: خرید اعتبار و کار کردن با این مدلها (موضوعی) میتواند تخصصیتر و پیچیدهتر باشد. در حال حاضر، تمرکز اصلی بر استفاده از هوش مصنوعیهای اصلی و در مواردی، موضوعی است.
- نمونهها: میدجرنی (ساخت عکس)، رانوی (تولید ویدیو)، یاندکس (ترجمه)
بخش دوم: کاربردهای هوش مصنوعی بر اساس خروجی
کاربردهای هوش مصنوعی را میتوان به پنج دستهبندی اصلی بر اساس نوع خروجی که ارائه میدهند، تقسیم کرد:
الف) خروجی متنی (Text Output)
| کاربرد | نمونه اجرا |
| تولید محتوای نوشتاری | نوشتن بخشی از پروپوزال، کتاب، مقاله و متون عمومی. |
| بازنویسی از روی الگو | تولید محتوای جدید در موضوعی دیگر، بر اساس یک الگو یا سبک مشخص (مانند تولید سندی دقیقاً بر اساس سبک و سیاق نوشتههای خاص). |
| تبدیل صوت به متن | تبدیل صوت مصاحبه، کلاس یا جلسه (مانند جلسات سندنویسی) به متن و صورت جلسه. این قابلیت میتواند جزوه را طبقهبندی و مرتب نیز کند. |
| ترجمه و نگارش | ترجمه جز به جز و حرفهای به زبانهای مختلف (مانلاً ترجمه مقاله انگلیسی به فارسی). |
| تحقیق و استناد | نوشتن بخشی از پروپوزال و تحقیق با استناد به منابع. هوش مصنوعی میتواند در حین کار، منابع (اسم مقالهها و کتابها) را به سرعت نشان دهد. |
| طراحی آزمون و امتحان | طراحی امتحان و آزمونهای روانشناسی، تستی و ارزیابی با سؤالات تشویقی و مفهومی. |
| بررسی محتوای PDF | امکان تعامل و چت کردن با محتوای PDF، چک کردن سؤالات تستی موجود در آن، تفکیک سؤالات و استخراج موارد مورد نیاز. هوش مصنوعی حتی میتواند بدون دریافت فایل، بر اساس دیتای خود، سؤالات را تحلیل کند. |
نمونه نقشه ذهنی تولید شده با هوش مصنوعی: _رمضان_۱۴۴۵_محمدحسن_مرصعی.png
ب) خروجی صوت (Audio Output)
| کاربرد | شرح و جزئیات اجرایی |
| ساخت پادکست از متن | خلاصهسازی مقالات آکادمیک و تولید پادکست با صدای طبیعی (زن یا مرد) و به زبان ساده در قالب گفتگوی دو نفره. قابلیت تولید سریع خروجی پادکست (مثلاً ۱۵ دقیقه پادکست در ۳-۴ دقیقه). |
| ساخت موسیقی رپ درسی | ساخت موسیقی یا ملودیهای رپ برای بخشی از درس، جهت جذابتر شدن آموزش و جلوگیری از خستگی دانشآموزان (مانند تبدیل متن درس روانشناسی رشد به فایل صوتی) |
نمونه پادکست تولید شده با هوش مصنوعی: _توحید_عبادی_و_شرک_مرز_بین (1).mp3
ج) خروجی تصویری (Visual Output)
| کاربرد | شرح و جزئیات اجرایی |
| طراحی نقشه ذهنی | طراحی نقشه ذهنی برای طرح درس، نتایج جستجو و غیره. |
| ساخت ویدیو و ارائه | ساخت ویدیوی کامل ارائه (مانند ویدیوی ارائه کلاس دانشگاه) با انیمیشن، عبارات فارسی مشخص و یک گوینده با صدای فارسی. |
| تولید محتوای دو نفره | ساخت ویدیوی گفتگوی دو نفره (مثلاً بحث کلامی درباره توحید عبادی) که وفاداری بالایی به متن اصلی داشته و ساختار پاورپوینت را نیز در قالب ویدیو میآورد. |
| ساخت پاورپوینت و اسناد آفیس | تبدیل محتوا به پاورپوینت، Word و Excel توسط مدلهای جدید (مانند Copilot و گاما). البته تدوین و اصلاح نهایی این خروجیها توسط انسان لازم است. |
نمونه ویدیوی تولید شده با هوش مصنوعی:
د) خروجی فرم (Form Output)
| کاربرد | شرح و جزئیات اجرایی |
| طراحی فرم پرسشنامه تحت وب | طراحی فرمهای پیچیده مانند فرم مزاجشناسی یا فرم دریافت اطلاعات کلاسها. هوش مصنوعی میتواند کدهای HTML5 لازم برای ساخت سایت و فرم را در لحظه تولید کند. |
| ساخت چتبات تخصصی | ساخت چتبات برای اسناد داخلی سازمان (مانند چتبات اسناد صلحا). این چتبات بر اساس دادههای داخلی سازمان (اسناد PDF، دستورالعملهای اجرایی) پاسخ میدهد و نه بر اساس دیتاهای عمومی جهان. |
| مشخص کردن پروفایل چتبات | امکان مشخص کردن رویکرد، لحن و پروفایل پاسخدهی چتبات (مثلاً اجرایی و مرحله به مرحله) |
هـ) خروجی عملکردی (Functional Output)
| کاربرد | شرح و جزئیات اجرایی |
| مطالعه و مباحثه فعال | درس خواندن و مباحثه فعال (مانند مطالعه برای مصاحبه دکتری). کاربر میتواند در حالت صوتی درس بخواند و هرگاه سؤالی داشت (جملهای را نفهمید)، از هوش مصنوعی بخواهد که همان لحظه آن را توضیح دهد. |
| تمرین مصاحبه و ارزیابی | هوش مصنوعی میتواند به عنوان مصاحبهکننده عمل کرده و از دانشآموز/دانشجو درباره یک فصل یا موضوع سؤال بپرسد و سپس پاسخ او را ارزیابی کند. |
| یادگیری نرمافزار | یادگیری نرمافزارهای پیچیده (مانند Power BI) با استفاده از قابلیت Screen Share لایو. هوش مصنوعی صفحه لپتاپ کاربر را میبیند و او را گام به گام در استفاده از نرمافزار راهنمایی میکند. همچنین در تحلیل سؤالات پیچیده رسالههای دکتری به خوبی توضیح و مثال میدهد. |
| تحلیل دادههای تخصصی | تحلیل شخصیت برای انتخاب رشته. هوش مصنوعی میتواند نتایج آزمونهای شخصیتشناسی اصلی (MBTI، دیسک و ...) را به همراه پروفایل دانشآموز دریافت کند و بر اساس آنها، رشته یا مسیر مناسب را پیشنهاد دهد. همچنین میتواند دادههای پراکنده جلسات مشاوره را دستهبندی و تحلیل کند. |
| اتوماسیون کارهای سایت | اجرای خودکار کارها روی سایتها و سامانههای تحت وب (مانند دستور ارسال پیام در بله یا دریافت معافیت تحصیلی از سامانه آموزش و پرورش). مدلهای جدید هوش مصنوعی خود دارای یک مرورگر داخلی هستند که این فرآیندها را اجرا میکنند. |
| بررسی حالت کلاس | تحلیل وضعیت انرژی دانشآموزان و جو حاکم بر کلاس به طور همزمان با استفاده از دوربین و میکروفون فعال. |
| سایر عملکردها | یادگیری مهارت حل مسئله، ایده یابی و خلاقیت (ایدههای انجام فعالیت کلاسی) و کار روی تقویم (اضافه کردن کلاسها). |
بخش سوم: ملاحظات فنی و مالی
۱. قابلیتهای کلیدی هوش مصنوعیهای جدید
- قابلیت Screen Share لایو: این قابلیت به هوش مصنوعی اجازه میدهد که صفحه لپتاپ کاربر را در لحظه ببیند و او را در انجام کار راهنمایی کند
- مرورگر داخلی: هوش مصنوعیهای خاص نسل جدید، خود دارای یک مرورگر داخلی (مانند کروم) هستند که امکان اجرای خودکار دستورات روی سایتها را فراهم میکند.
۲. مدلهای مالی و هزینهها
- نسخههای رایگان و پولی: هوش مصنوعیهای اصلی و موضوعی، نسخههای پولی و رایگان دارند.
- هزینه: هزینه اشتراک ماهانه برای نسخههای پولی، حدود ۱ تا ۱.۵ میلیون تومان تخمین زده شده است.
- کارایی: به طور کلی، نسخههای پولی به صورت واضح بهتر و کارآمدتر هستند.
- نوتبوکها: نوتبوکهای هوش مصنوعی (مانند نوتبوک L.M) نیز بخشهایی (مثل پادکست و ویدیو) را به صورت رایگان و بخشهایی را به صورت پولی ارائه میدهند
- چتباتهای تخصصی: چتباتهای تخصصی داخلی (مانند چتبات اسناد صلحا) در حال حاضر پولی هستند.
فایلهای ضمیمه:
نقشه ذهنی ارائه: کاربرد در زندگی.xmind
نقشه ذهنی ارائه: کابرد هوش مصنوعی.pdf
فهرست همه جلسات این کارگاه:
جلسه اول کارگاه هوش مصنوعی کاربردی (۱)
جلسه دوم کارگاه هوش مصنوعی کاربردی (۲)
جلسه سوم کارگاه هوش مصنوعی کاربردی (۳)
دیدگاه خود را بنویسید